บอลโลกที่ไม่มีทางลืมได้ลง

กาตาร์มีดีอะไร ทำไมเราถึงต้องไปรู้จักมัน?

ประเทศที่ขนาดพอๆกับจังหวัดเชียงรายโดยสำคัญคนที่อาศัยส่วนใหญ่กว่าครึ่งเป็นพวกแรงงานที่อพยพเข้ามา บางครั้งขึ้นรถเมโทรหรือเดินไปตามถนนก็อาจจะไม่เจอคนกาตารี่สักคนเลยก็ได้โดยนั่นถือเป็นเรื่องปกติ

ขอแนะนำโชเฟอร์จำเป็น-มิสเตอร์มูบารัค เขาเป็นคนที่ผมจะไม่มีทางลืมได้ลงเนื่องจากนอกจากทำให้มีเตียงนอนไว้ทิ้งตัวตอนตี2-3ในหลายๆคืนแล้วก็ยังจุดประกายให้คิดชื่อหัวคอลัมน์หน้ากระดาษนี้ออก...ผมจึงมีชื่อว่า'อับดุล'ตลอดเดือนที่ผ่านมานี้

"ผมชอบบ็อบ มาร์เลย์มากเพราะเขาไม่ใช่แค่นักร้อง เขายังเป็นคนที่สร้างแรงบันดาลใจให้ผมสมัยหนุ่มๆที่ยังเป็นทหาร เขาทำให้ผมเชื่อว่าขอให้ทำในสิ่งที่ศรัทธาว่าต้องถูกต้องก็ไม่ต้องสนใจเสียงรอบข้าง"มูบารัคเล่าไปด้วยรอยยิ้มที่รับรู้ได้ว่าจริงใจ

ในวันที่ได้ไปสัมผัสวิถีของชาวอาหรับดั้งเดิม ก็เป็นเรื่องของครั้งหนึ่งในชีวิตที่ได้ขึ้นไปอยู่บนหลังอูฐท่องไปตามทะเลทราย ต่อให้เป็นเพียงช่วงสั้นๆไม่กี่นาทีก็เถอะแต่ประสบการณ์ครั้งนี้ได้ถูกเก็บลงลิ้นชักกล่องความทรงจำเรียบร้อย

 "สมัยก่อนกาตาร์ก็มีแต่ทะเลทรายนี่แหละ อาชีพหลักของคนก็คือการดำหาไข่มุกมาขายกับทำประมงกัน ยุคนั้นคนส่วนมากจึงต้องมาอาศัยแถวริมทะเลกันแต่พอเราค้นพบน้ำมันได้ก็ทำให้ทุกอย่างเปลี่ยนไป ผมอาจจะไม่ทันแต่ปู่กับพ่อของผมมักพูดถึงให้ฟังเสมอ"

ย้อนไปปี1939มีการค้นพบน้ำมันกันครั้งแรก ต่อมาในปี1949เริ่มมีการส่งออกน้ำมันสู่ต่างประเทศซึ่งนั่นถือเป็นการพลิกโฉมประวัติศาสตร์ของกาตาร์สิ้นเชิง

พวกเขากลายเป็นหนึ่งในชาติที่ร่ำรวยสุดในโลก

พวกเขากลายเป็นเจ้าของธุรกิจมากมายตั้งแต่สโมสรฟุตบอลดังอย่างเปแอสเช, ห้างสรรพสินค้าที่ใครไปลอนดอนก็ต้องไปอย่างแฮร์ร็อดส์, สนามบินฮีทโธรว์ก็ถือหุ้นอยู่ตลอดไปจนถึงตึกที่สูงสุดในยูเคอย่างเดอะ ชาร์ด(The Shard)

แน่นอน พวกเขายังได้รับเลือกให้เป็นเจ้าภาพเกมลูกหนังที่ยิ่งใหญ่ที่สุด

"ก่อนหน้านี้ก็เคยไปแต่หลายปีหลังเลือกอยู่บ้านตลอด ผมพวกไม่ชอบความวุ่นวาย อีกอย่างคนเราจะรักชาติหรือไม่รักชาติก็ไม่ได้ขึ้นอยู่กับว่าต้องไปร่วมงานหรือไม่ได้ไป มันอยู่ที่ใจ บางทีคนที่ไปงานก็อาจไม่ได้รักกาตาร์ก็ได้"

ประโยคข้างบนของมูบารัคหมายถึงวันที่18 ธันวาคมถือเป็นวันชาติของกาตาร์ แทบทั้งวันก็จะมีพิธีการต่างๆไม่ว่าจะขบวนพาเหรด, จุดพลุไฟ, มีแสดงโชว์เรือ, มีคอนเสิร์ต ฯลฯ

ใช่ครับ วันเดียวกันกับนัดชิงบอลโลก

2คืนก่อนในรอบตัดเชือกคู่โมร็อกโกกับฝรั่งเศสก็ทำเอาต้องหยุดชะงักแม้ว่าเวลาจะบีบให้ต้องรีบขึ้นไปในสนามก็ตาม ซุ้มเล็กๆที่วางไว้อยู่ด้านหลังเคานเตอร์ของห้องเพรสมีรูปของชายสามคนวางเรียงไว้พร้อมสมุดสามเล่มกับดอกไม้สีขาวหนึ่งช่อ

หนึ่งในนั้นผมรู้จักเพราะเคยเจอกันตั้งแต่เวิล์ด คัพ2014ที่บราซิล

คาลิด อัล มิสลัม, โรเจอร์ เพียร์ซและแกรนท์ วอห์ลเป็นสามนักข่าวที่โชคร้ายต้องเสียชีวิตในระหว่างปฎิบัติหน้าที่ในกาตาร์

ตอนที่ได้ยินข่าวก็ได้แต่บอกตัวเองว่าเราโชคดีแค่ไหนแล้ว

พวกเขาจากบ้านเพื่อมาทำงาน อาจจะเขียนให้สวยอีกอย่างก็ได้ว่าพวกเขาจากบ้านเพื่อมาเติมเต็มความฝันแต่ด้วยประการทั้งปวงพวกเขาก็ควรได้กลับไปบ้านสวมกอดคนที่เฝ้ารอคอยอยู่ 

ผมหยิบปากกาขึ้นมาแล้วเขียนไว้อาลัยลงบนสมุดทั้งสามเล่ม

ผมรู้สึกแค่ว่านักข่าวทั้งสามก็ไม่ได้ต่างจากทหารหรือตำรวจที่อาจต้องพบจุดจบขณะที่อยู่ในเครื่องแบบ ถึงอาชีพนักข่าวจะไม่มีเครื่องแบบแต่นักข่าวที่ดีก็ต้องสวมเครื่องแบบติดตัวไว้ตลอดเวลา ในทุกสถานการณ์จะต้องพร้อมรายงานข่าวได้

ก็ยังมีเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยชาวเคนย่าพลัดตกลงมาชั้นบนของสนามลูเซล สเตเดี้ยมเสียชีวิตไปอีกคน ถอยหลังไปตอนที่สนามต่างๆกำลังเร่งก่อสร้างก็มีข่าวโหมกระพือตลอดว่ามีคนงานตาย

"พวกเราอยู่ในช่วงของการลุ้นบอลโลก พวกเรากำลังมีฟุตบอลโลกที่ประสบความสำเร็จแต่พวกคุณกำลังจะมาคุยถึงบางเรื่องที่ไม่ควรมาคุยกันในตอนนี้?"นาสเซอร์ อัล กาเตอร์ ซีอีโอฝ่ายจัดการแข่งขันเคยกล่าวไว้แบบนี้

ผมจะลืมได้ลงอย่างไรกับบอลโลกที่ไม่ปกติเช่นนี้

3แฟนโซนที่คลาคล่ำไปด้วยผู้คน ก็ห่างมาเดือนเต็มเลยจากครั้งแรกที่มาแต่ก็แทบจะไม่อะไรแตกต่างไป เพลงที่ดีเจปิดก็แนวฮิปฮอป ส่วนด้านล่างก็มีวัยรุ่นกาตาร์มายักย้ายส่ายสะโพกกันโดยเพ่งให้ชัดก็ไม่ใช่กาตาร์แท้ๆด้วย เป็นพวกที่มีเชื้อสายอินเดีย, ปากีสถาน, บังคลาเทศหรือว่าฟิลิปปินส์ซะเยอะ

ถึงกระนั้นสิ่งที่ไม่เหมือนเดิมกลับเป็นตะกอนที่ตกผลึกอยู่ข้างในต่างหาก

จากที่เคยคิดว่าขากลับต้องไปขึ้นเมโทรอีกสถานี(เพราะสถานีข้างหน้าให้เฉพาะออก)ไกลก็ไม่ได้ไกลอย่างที่คิด จากที่เคยประเมินไปเองว่านี่คงเป็นบอลโลกที่ไม่เอาไหนที่สุดก็แฟนบอลที่เจอเป็นพวกแฟนท้องถิ่นเกือบทั้งนั้น 

สมมติเดินเข้าไปถามอยากขอสัมภาษณ์คนสวมเสื้อตราสิงโตสามตัว

"Where're you from?"

เราคาดหวังว่าต้องเป็นสักเมืองในอังกฤษ

เปล่าเลย คำตอบที่ออกมามักจะกลายว่า"I'm from kerala(India)"

หากนั่นเกิดในตอนต้นของทัวร์นาเมนต์ที่บางครั้งคนเราก็ชอบจะตีความสรุปไปก่อน ต่อให้ความจริงในทุกๆวันที่ผ่านมาก็ยังเป็นบอลโลกที่ดูมีสีสันน้อยไปนิด อย่างหนึ่งความที่พวกกองเชียร์ชาติยุโรปแข็งขืนให้กาตาร์ด้วยจึงไม่ค่อยอยากมากัน เรื่องของการไม่มีขายเบียร์ตามสนามก็ย่อมมีผล

ทว่าอีกมุมก็ตามที่ข่าวออกมาว่านี่คือหนแรกที่แฟนอังกฤษกับเวลส์ประพฤติตัวเหมือนผ้าพับไว้อย่างที่ไม่เคยเจอมาก่อน ไม่มีใครเจอจับกุมดำเนินคดีเลย 

เหตุผล?

ก็เพราะเมื่อไม่มีแอลกอฮอลล์คอยกระตุ้นให้แปลงร่างก็เลยว่าเป็นผลดี ก็คงจำกันได้ว่าสี่ปีก่อนก็มีฮูลิแกนอังกฤษตะลุมบอนกับเจ้าถิ่นรัสเซี่ยน ในนัดชิงยูโร2020ที่ผมก็เห็นมากับสองตาตัวเองต่อภาพที่ทั้งน่าหดหู่และน่าสมเพช

ตรงๆเลย นี่นะหรือชาติที่เรียกตัวเองว่า'ผู้ดี'

บอลโลกคราวนี้ไม่ปกติอยู่แล้ว เป็นครั้งที่แปลกที่สุดก็ได้ ตั้งแต่มาเตะในปลายปีหน้าหนาว, มีโปรแกรมถึงสี่คู่ในวันเดียว(นั่นก็ทำให้ผมได้โอกาสดูสองสนามในวันเดียว), มีแมตช์ล็อกถล่มอย่างเช่นญี่ปุ่นพลิกชนะเยอรมันกับสเปน, ประเทศอย่างโมร็อกโกทำให้ทวีปแอฟริกากับชาวอาหรับต้องภูมิใจทะลุถึงรอบรองฯไปจนถึงก็ยังเป็นทัวร์นาเมนต์ที่สะดวกสบาย ไม่ต้องเดินทางเยอะ 

ก็ตีเส้นวัดจากฝั่งตะวันตกมาอีกด้านทางตะวันออกก็ห่างกันเพียง 50 ไมล์ ขณะที่จากสนามที่อยู่เหนือสุด(Al Bayt)มายังใต้สุด(Al Janoub)ก็มีระยะแค่ราว40ไมล์เท่านั้น

กาตาร์2022จึงคนละเรื่องเลยกับบราซิล2014กับรัสเซีย2018

ถามว่าผมอยากได้แบบไหนกว่า? สะพายเป้บนแผ่นหลังลุย นอนบนรถไฟตื่นมาอีกทีก็เช้าของอีกวัน มีกระโดดขึ้นเครื่องบินเพื่อข้ามไปอีกเมืองของแผ่นดินอันกว้างใหญ่

หรือว่าเอาจบง่ายๆอย่างตลอดหนึ่งเดือนมานี้

ทุกอย่างมีข้อดี-ข้อเสียในตัวเสมอ ดังนั้นแล้วอย่างที่ผมเคยละเลียดถึงเอาไว้ตั้งแต่ตอนต้นทัวร์นาเมนต์ว่าสิ่งแรกเลยที่นึกถึง"มันคือฟุตบอลโลก"

มีบางคืนที่ต่อให้เหนื่อยล้าแค่ไหนแต่พอหัวถึงหมอนก็มีเรื่องให้ครุ่นคิด

"คุณชอบกาตาร์ไหม?"คำถามที่ผมถามทุกคนไม่ว่าจะใครก็ตามที่ได้โอกาสเปิดบทสนทนาด้วยเนื่องจากย่อมไม่ใช่ทุกคนหรอกที่เชื่อว่าน้ำมันเป็นของมีค่าที่สุด

มีอะไรดีอีกบ้างในการได้มาอยู่กาตาร์นอกจากสะดวกสบาย? ก็ต้องชูให้เลยเรื่องความปลอดภัยเพราะไปไหนก็รู้สึกเซฟ ไม่ต้องระวังว่าจะมีใครมาฉกชิงวิ่งราว 

หากเหนืออื่นใดหลังจากที่ได้คุยกับแฟนบอลชาติต่างๆมาพอควร ข้อมูลที่ได้รับก็สอดคล้องกับสิ่งที่ตัวเรานั้นรู้สึก-กาตาร์ทำได้ดีกว่าที่คาด กาตาร์เป็นเจ้าบ้านที่น่ารักกว่าที่คิดและใครก็ตามที่กลับออกไปก็จะต้องพูดเสียงเดียวกัน

กาตาร์ไม่ได้เลวร้ายอย่างที่เคยเข้าใจ...

"ไก่ป่า"