อัมพาตใบหน้าครึ่งซีก (Bell's Palsy)

7/19/2023 16:08

อัมพาตใบหน้าครึ่งซีก (Bell's palsy) เป็นภาวะที่ส่งผลต่อเส้นประสาทใบหน้า ทำให้เกิดอาการอ่อนแรงหรือเป็นอัมพาตที่ใบหน้าด้านใดด้านหนึ่งอย่างกะทันหัน บทความให้ความรู้โดย นพ.ชยานุชิต ชยางศุ แพทย์อายุรศาสตร์ประสาทวิทยา ประจำศูนย์โรคระบบสมอง (Neurology Center) โรงพยาบาลนวเวช ได้ไขข้อสงสัยและอธิบายถึงสาเหตุ อาการ รวมถึงแนวทางการรักษา โรคอัมพาตใบหน้าครึ่งซีกเพื่อให้นำไปสังเกตตนเองและคนรอบข้าง หากมีอาการดังกล่าวจะได้เข้าสู่กระบวนการตรวจรักษาที่ถูกต้องและเหมาะสม

สาเหตุเกิดจากอะไร?

สาเหตุที่แท้จริงของอาการอัมพาตใบหน้าครึ่งซีกยังไม่ทราบแน่ชัด แต่เชื่อว่าเกิดจากการอักเสบของเส้นประสาทที่มาเลี้ยงบริเวณใบหน้า ซึ่งอาจเกิดจากการติดเชื้อไวรัส เช่น ไวรัสเริมชนิดที่ 1 (HSV-1) ไวรัสไข้หวัดใหญ่ หรือ การติดเชื้อทางเดินหายใจต่าง ๆ เป็นต้น

อาการที่พบได้บ่อย

อาการอัมพาตใบหน้าครึ่งซีกมักเกิดขึ้นอย่างกะทันหัน โดยอาการจะปรากฏขึ้นอย่างรวดเร็วภายในเวลาไม่กี่ชั่วโมงหรือหลายวัน ได้แก่

ใบหน้าอ่อนแรงหรือเป็นอัมพาตข้างหนึ่ง ทำให้ปิดตาไม่สนิท

ปากหรือเปลือกตาข้างที่ได้รับผลกระทบ มีอาการหย่อนลง

สูญเสียการรับรสที่ด้านหน้า 2 ใน 3 ของลิ้น

ปวดหรือไม่สบายบริเวณกราม หรือหลังใบหูด้านที่ได้รับผลกระทบ

ใครบ้าง? ที่เสี่ยง

ผู้ป่วยโรคเบาหวาน

สตรีตั้งครรภ์

 ผู้ที่มีน้ำหนักตัวเกิน

 ผู้ที่พักผ่อนไม่เพียงพออย่างต่อเนื่อง

การวินิจฉัย

การวินิจฉัยสามารถทำได้โดย ซักประวัติและตรวจร่างกายโดยละเอียดกับแพทย์เฉพาะทาง อาจต้องมีการตรวจพิเศษเพิ่มเติม เช่น การตรวจเลือด และการตรวจวินิจฉัยทางรังสี MRI

รักษาอย่างไร?

การรักษามีเป้าหมายเพื่อลดการอักเสบ บรรเทาอาการ และเสริมการฟื้นตัวของเส้นประสาท ได้แก่

 การรักษาด้วยยา Steroid เพื่อลดการอักเสบและบวมของเส้นประสาทใบหน้า และอาจให้ยาต้านไวรัสในรายที่สงสัยว่ามีการติดเชื้อไวรัส

 การดูแลดวงตา เนื่องจากอาการอัมพาตใบหน้าครึ่งซีก อาจส่งผลต่อความสามารถในการปิดตาได้เต็มที่ จึงแนะนำให้ใช้ยาหยอดตา เพื่อป้องกันตาแห้งและปกป้องดวงตาจากการบาดเจ็บ

 กายภาพบำบัด การกระตุ้นเส้นประสาทบริเวณใบหน้าด้วยไฟฟ้า (Facial Nerve Stimulation) สามารถช่วยเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ และช่วยในการฟื้นตัวของการเคลื่อนไหวใบหน้า ภายหลังจากที่มีอาการ 2 สัปดาห์

โรคอัมพาตใบหน้าครึ่งซีก เป็นภาวะชั่วคราวที่ส่งผลต่อเส้นประสาทใบหน้า นำไปสู่การอ่อนแรงของใบหน้าหรือเป็นอัมพาตที่ด้านใดด้านหนึ่งของใบหน้า แม้ว่าสาเหตุที่แน่ชัดยังไม่แน่นอน แต่การได้รับการตรวจรักษาที่ถูกต้องและเหมาะสม จากแพทย์ที่มีความชำนาญเฉพาะทางโดยตรง สามารถช่วยให้ผู้ป่วยมีโอกาสหายจากโรคได้มากขึ้น หากมีข้อสงสัย สามารถสอบถามรายละเอียดและขอรับคำปรึกษาได้ที่ ศูนย์โรคระบบสมอง (Neurology Center) โรงพยาบาลนวเวช โทร. 02 483 9999 I Line: @navavej I www.navavej.com